Rus tahılının dünya pazarlarına ulaşmasının önünü kesen kısıtlamaların kaldırılması ve Rusya’nın da Ukrayna’daki tahılın ülkeden çıkarılmasına yardım etmesine ait muahede 22 Temmuz’da İstanbul’da imzalandığından bu yana bahis ile ilgili tartışmalar sürüyor. Bu kapsamda 24 Ekim’de United World International’ın katkılarıyla düzenlenen panelde bir ortaya gelen eski Sovyet ve Rus diplomat Vyaçeslav Matuzov, Emekli Deniz Kurmay Albay Halil Özsaraç ve Mısırlı Tarım İktisadı Uzmanı Dr. Şerif Fayyad, Batı’nın yaptırımları ışığında tahıl muahedesinde yaşanan süreci kıymetlendirerek gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Birleşmiş Milletler (BM), Rusya ismine Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna ismine ise Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov imzaladığı muahedenin emelinin ‘dünyadaki açlığın önlenmesine katkıda bulunmak’ olduğunu bildirse de, düzenlenen panelde bunun gerçekleşmediğine dikkat çekildi. Daha evvel Avrupa Birliği (AB) ve ABD, Ukrayna’daki çatışmanın, dünyanın en fakir ülkelerinin bulunduğu Afrika kıtasını gıda kriziyle tehdit ettiğini ve tahıl muahedesinin bunu bitireceğini tez etmişti. Fakat Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran tahıl yüklü gemilerin sadece yüzde 13’ü Afrika’ya giderken yüzde 47’sinin de Avrupa’ya ulaştığı ortaya çıktı. Ukrayna tahılının ‘yoksul ülkeler yerine Avrupa’yı krizden kurtarma’ maksadı taşıdığının konuşulduğu panelde Batı’nın da ‘iki yüzlülüğünün’ altı çizildi.
‘Tahıl krizi, Batı’nın yaptırımları sebebi ile politik olarak çözülmesi gereken bir sorun’
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Matuzov, besin krizi çerçevesinde tahıl meblağlarının Afrika ülkelerinin erişemeyeceği oranlara yükseldiğinin altını çizerek, “Bu durum Batı’nın aksettirdiği biçimde Rusya niçiniyle olmadı. Ayrıyeten Ukrayna tahılı hayvanları besleyen çeşitten bir tahıl, insanları değil. Rusya’nın ise uzun vakittir Afrika’yı besleyen bir besin programı var. Ukraynalı tahıl şirketleri Ukraynalı bile değil, Batılı şirketler. Ortalarından yalnızca bir tane Ukraynalı şirket var. örneğin Mısır da bir Afrika ülkesi fakat Mısırlıların kendi tahıl şirketleri var ve bunların da Rusya ile tarihi taraftan bağlı bir geçmişleri var. Ancak burada temel sorun yalnızca tahılın ülkelere ulaşması değil. Gönderilen yahut gönderilecek olan mamüllerin ödeme sisteminde de Batı yaptırımları niçiniyle banka problemleri ortaya çıkıyor. Bu ekonomik ya da finansal yollarla çözülemez zira politik yollarla çözülmesi gereken bir sorun. Bankalar da bunu kendileri bunu sağlayamaz” biçiminde konuştu.
‘Ukrayna krizi açlık felaketini yalnızca yüzde 1 etkileyebilir, Rusya’yı günah keçisi olarak göstermek gerçekçi değil’
Emekli Deniz Kurmay Albay Halil Özsaraç ise tahıl krizinin tarihi geçmişini ve kullanılan deniz yollarını anlatarak şunları aktardı:
“Batı’yı dehşete düşüren besin krizi senaryoları aslında Afrika’nın kronik sorunu. Öte yandan Ukrayna tahılı hiç bir vakit kronik olarak açlık çeken coğrafyalara gidebilecek bir yiyecek olmadı. Ukrayna yemekleri temel olarak Akdeniz havzasını besler. Ayrıyeten Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü, kronik açlıkla karşı karşıya kalan insan sayısının 2020’de 811 milyondan 2022 ve 2023’te 824.1 milyona çıkacağını deklare etti. Öbür bir deyişle, Ukrayna krizi, açlık felaketini yalnızca yüzde 1’e kadar artırma potansiyeline sahiptir. Bu durumda Rusya’yı dünyadaki kıtlıkların günah keçisi olarak göstermek gerçekçi değil.”
Birleşmiş Milletler (BM), Rusya ismine Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ukrayna ismine ise Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov imzaladığı muahedenin emelinin ‘dünyadaki açlığın önlenmesine katkıda bulunmak’ olduğunu bildirse de, düzenlenen panelde bunun gerçekleşmediğine dikkat çekildi. Daha evvel Avrupa Birliği (AB) ve ABD, Ukrayna’daki çatışmanın, dünyanın en fakir ülkelerinin bulunduğu Afrika kıtasını gıda kriziyle tehdit ettiğini ve tahıl muahedesinin bunu bitireceğini tez etmişti. Fakat Türkiye Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bilgilerine nazaran tahıl yüklü gemilerin sadece yüzde 13’ü Afrika’ya giderken yüzde 47’sinin de Avrupa’ya ulaştığı ortaya çıktı. Ukrayna tahılının ‘yoksul ülkeler yerine Avrupa’yı krizden kurtarma’ maksadı taşıdığının konuşulduğu panelde Batı’nın da ‘iki yüzlülüğünün’ altı çizildi.
‘Tahıl krizi, Batı’nın yaptırımları sebebi ile politik olarak çözülmesi gereken bir sorun’
Etkinliğin açılış konuşmasını yapan Matuzov, besin krizi çerçevesinde tahıl meblağlarının Afrika ülkelerinin erişemeyeceği oranlara yükseldiğinin altını çizerek, “Bu durum Batı’nın aksettirdiği biçimde Rusya niçiniyle olmadı. Ayrıyeten Ukrayna tahılı hayvanları besleyen çeşitten bir tahıl, insanları değil. Rusya’nın ise uzun vakittir Afrika’yı besleyen bir besin programı var. Ukraynalı tahıl şirketleri Ukraynalı bile değil, Batılı şirketler. Ortalarından yalnızca bir tane Ukraynalı şirket var. örneğin Mısır da bir Afrika ülkesi fakat Mısırlıların kendi tahıl şirketleri var ve bunların da Rusya ile tarihi taraftan bağlı bir geçmişleri var. Ancak burada temel sorun yalnızca tahılın ülkelere ulaşması değil. Gönderilen yahut gönderilecek olan mamüllerin ödeme sisteminde de Batı yaptırımları niçiniyle banka problemleri ortaya çıkıyor. Bu ekonomik ya da finansal yollarla çözülemez zira politik yollarla çözülmesi gereken bir sorun. Bankalar da bunu kendileri bunu sağlayamaz” biçiminde konuştu.
‘Ukrayna krizi açlık felaketini yalnızca yüzde 1 etkileyebilir, Rusya’yı günah keçisi olarak göstermek gerçekçi değil’
Emekli Deniz Kurmay Albay Halil Özsaraç ise tahıl krizinin tarihi geçmişini ve kullanılan deniz yollarını anlatarak şunları aktardı:
“Batı’yı dehşete düşüren besin krizi senaryoları aslında Afrika’nın kronik sorunu. Öte yandan Ukrayna tahılı hiç bir vakit kronik olarak açlık çeken coğrafyalara gidebilecek bir yiyecek olmadı. Ukrayna yemekleri temel olarak Akdeniz havzasını besler. Ayrıyeten Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü, kronik açlıkla karşı karşıya kalan insan sayısının 2020’de 811 milyondan 2022 ve 2023’te 824.1 milyona çıkacağını deklare etti. Öbür bir deyişle, Ukrayna krizi, açlık felaketini yalnızca yüzde 1’e kadar artırma potansiyeline sahiptir. Bu durumda Rusya’yı dünyadaki kıtlıkların günah keçisi olarak göstermek gerçekçi değil.”