Migren ve Çağdaş Tedavisi
Migren nedir?
Duyularımız beyne çeşitli ihtarlar gönderirler. Bu ikazlar sinirlerimizde elektrik akımına dönüşür ve çeşitli hudut irtibatlarından geçerek beyne ulaşırlar. Bu sinyalleri alan beyin gerekli maksatlara karşılık niteliğinde sinyaller gönderir. Çeşitli niçinlerle bu sistemde bir bozukluk olursa baş-boyun bölgesindeki (trigeminocervical) ağrı sistemi belirli aralıklar ile uygunsuz olarak uyarılır ve migren baş ağrısı denilen hastalık ortaya çıkar. Başka bir deyişle migren muhakkak aralıklar ile ortaya çıkan, bir süre devam ettikten daha sonra sona eren ve bazan dayanılmaz şiddete ulaşan baş ağrıları ile kendini gösteren bir hastalıktır.
Migreni tetikleyen ikaz ve durumlar
Migrenin dört evresi vardır:
Başlangıç belirtileri (aura) devri: Ağrıdan hemilk evvel yahut ağrı ile bir arada başlayabilir ve ağrı mühletince devam edebilir. Kaslarda zayıflık, birisi dokunuyor yahut sıkıştırıyormuş hissi, görme bozuklukları (zigzag çizgiler, ışık parlamaları) oluşabilir.
Belirtili (semptomatik) periyot: Evvel yavaşça olarak başlayan ve giderek şiddetlenen ağrı görülür. Ekseriyetle baş boyun bölgesinin tek tarafında olur. Ağrı gidip gelen atımlar biçimindedir. birlikteinde bulantı ve kusma, ışık koku ve sese çok hassaslık görülür. Öksürme, hapşırma ve hareket etme ile ağrı daha da şiddetlenir.
Ağrı daha sonrası (postdrome) periyot: Hasta kendini zayıf, bitkin ve başı karışmış hisseder. Bu durum bir güne yakın sürebilir.
Teşhis konulması
Teşhiste hastanın şikayetleri hayli kıymetlidir. Kesin teşhis koyduracak bir sistem yoktur. Fakat benzeri belirtileri veren öbür hastalıkları ekarte etmek için nörolojik muayene, MR (manyetik rezonans) yahut BT (bilgisayarlı tomografi) dahil çeşitli testler yapılmalıdır. Şunu yine hatırlatmakta fayda vardır: Migren teşhisini koyduracak özel bir laboratuar yahut görüntüleme testi yoktur.
Tedavi
Migrenin kesin tedavisi yoktur. Şunlar yapılabilir:
Cerrahi tedavi: Son senelerda baş boyun bölgesinde ağrının görüldüğü bölgenin sonları gevşetilerek ağrıların azaldığı yahut kaybolduğu gözlenmiştir.
Butulinum toksini tedavisi: Yaklaşık 20 yıldan beri kullanılmaktadır. Ortaya çıkışı hastaların müşahedeleri ile olmuştur. Herkes üzere migren hastaları da yüz, boyun, saçlı deri üzere bölgelere çeşitli gayeler ile botulinum toksini yaptırmaktadırlar. Kimi migren hastaları botulinum yaptırdıktan daha sonra uzun mühlet yeni bir atak geçirmediklerini farkettiler. Hatta yavaşça ağrılarda oluşmuş ağrının da geçtiğini gözlemlediler. Bu bulgular ağrıyı yapan hudut uçlarının botulinum toksini ile çalışmaz hale getirilmesinin ağrıya yeterli geldiğini düşündürdü. Günümüzde bu tedavi geniş olarak kullanılmaktadır. Çoklukla ağrının olduğu bölgede bir adale bulunur. Bu adalelerin yahut sonunun botulinum toksini ile felç edilmesi birtakım hastalarda bariz fayda sağlamaktadır. Lakin botulinum toksini tesiri süreksiz olduğundan tedavinin muhakkak aralıklar ile yenidenlanması gerekmektedir.
Prof. Dr. Ege Özgentaş migren baş ağrılarında ve boyun, sırt üzere bölgelerdeki ağrılarda uygun hastalarda botulinum toksini kullanmaktadır. Ağrının olduğu bölgedeki kaslar yahut sonları botulinum enjeksiyonları ile çalışamaz hale getirilir. Lakin bunun için ağrı olan bölgelerin anatomisinin düzgün bilinmesi ve enjeksiyonların hakikat bölgelere yapılması gereklidir.
Migren nedir?
Duyularımız beyne çeşitli ihtarlar gönderirler. Bu ikazlar sinirlerimizde elektrik akımına dönüşür ve çeşitli hudut irtibatlarından geçerek beyne ulaşırlar. Bu sinyalleri alan beyin gerekli maksatlara karşılık niteliğinde sinyaller gönderir. Çeşitli niçinlerle bu sistemde bir bozukluk olursa baş-boyun bölgesindeki (trigeminocervical) ağrı sistemi belirli aralıklar ile uygunsuz olarak uyarılır ve migren baş ağrısı denilen hastalık ortaya çıkar. Başka bir deyişle migren muhakkak aralıklar ile ortaya çıkan, bir süre devam ettikten daha sonra sona eren ve bazan dayanılmaz şiddete ulaşan baş ağrıları ile kendini gösteren bir hastalıktır.
Migreni tetikleyen ikaz ve durumlar
- Gerilim
- Çok gürültü
- Keskin kokular
- Bayanlarda hormonal değişiklikler
- Çok derecede fazla yahut hayli az uyku uyumak
- Hava şartlarındaki ani değişiklikler
- güçlü yahut yanıp sönen (titreşen) ışık
- Alkol
- Turşu
- Fermente besinler
- Birtakım meyve ve yemişler
- Çukulata
- İşlenmiş et
- Olgunlaştırılmış peynirler
- Bayanlar
- Ailede migren kıssası olan bireyler
- Çeşitli hastalığı olanlar: Depresyon, epilepsi (sara), bipolar bozukluk, uyku düzensizliği.
Migrenin dört evresi vardır:
- Hazırlık (prodrome)
- Başlangıç belirtileri (aura)
- Belirtilerin tam olarak ortaya çıkması (semptomatik dönem)
- Ağrı daha sonrası (postdrome)
Başlangıç belirtileri (aura) devri: Ağrıdan hemilk evvel yahut ağrı ile bir arada başlayabilir ve ağrı mühletince devam edebilir. Kaslarda zayıflık, birisi dokunuyor yahut sıkıştırıyormuş hissi, görme bozuklukları (zigzag çizgiler, ışık parlamaları) oluşabilir.
Belirtili (semptomatik) periyot: Evvel yavaşça olarak başlayan ve giderek şiddetlenen ağrı görülür. Ekseriyetle baş boyun bölgesinin tek tarafında olur. Ağrı gidip gelen atımlar biçimindedir. birlikteinde bulantı ve kusma, ışık koku ve sese çok hassaslık görülür. Öksürme, hapşırma ve hareket etme ile ağrı daha da şiddetlenir.
Ağrı daha sonrası (postdrome) periyot: Hasta kendini zayıf, bitkin ve başı karışmış hisseder. Bu durum bir güne yakın sürebilir.
Teşhis konulması
Teşhiste hastanın şikayetleri hayli kıymetlidir. Kesin teşhis koyduracak bir sistem yoktur. Fakat benzeri belirtileri veren öbür hastalıkları ekarte etmek için nörolojik muayene, MR (manyetik rezonans) yahut BT (bilgisayarlı tomografi) dahil çeşitli testler yapılmalıdır. Şunu yine hatırlatmakta fayda vardır: Migren teşhisini koyduracak özel bir laboratuar yahut görüntüleme testi yoktur.
Tedavi
Migrenin kesin tedavisi yoktur. Şunlar yapılabilir:
- İlaçlar: Çok çeşitli ilaçlar kısmen fayda sağlayabilir. Lakin uzun mühlet kullanıldıklarında tesirleri azalır.
- Rahatlatıcı süreçler: Sessiz ve karanlık bir odada gözler kapalı olarak dinlenmek, bol sıvı almak ve ağrıyan bölgelere soğuk tatbik etmek
- Cerrahi tedavi
- Botulinum toksini tedavisi
Cerrahi tedavi: Son senelerda baş boyun bölgesinde ağrının görüldüğü bölgenin sonları gevşetilerek ağrıların azaldığı yahut kaybolduğu gözlenmiştir.
Butulinum toksini tedavisi: Yaklaşık 20 yıldan beri kullanılmaktadır. Ortaya çıkışı hastaların müşahedeleri ile olmuştur. Herkes üzere migren hastaları da yüz, boyun, saçlı deri üzere bölgelere çeşitli gayeler ile botulinum toksini yaptırmaktadırlar. Kimi migren hastaları botulinum yaptırdıktan daha sonra uzun mühlet yeni bir atak geçirmediklerini farkettiler. Hatta yavaşça ağrılarda oluşmuş ağrının da geçtiğini gözlemlediler. Bu bulgular ağrıyı yapan hudut uçlarının botulinum toksini ile çalışmaz hale getirilmesinin ağrıya yeterli geldiğini düşündürdü. Günümüzde bu tedavi geniş olarak kullanılmaktadır. Çoklukla ağrının olduğu bölgede bir adale bulunur. Bu adalelerin yahut sonunun botulinum toksini ile felç edilmesi birtakım hastalarda bariz fayda sağlamaktadır. Lakin botulinum toksini tesiri süreksiz olduğundan tedavinin muhakkak aralıklar ile yenidenlanması gerekmektedir.
Prof. Dr. Ege Özgentaş migren baş ağrılarında ve boyun, sırt üzere bölgelerdeki ağrılarda uygun hastalarda botulinum toksini kullanmaktadır. Ağrının olduğu bölgedeki kaslar yahut sonları botulinum enjeksiyonları ile çalışamaz hale getirilir. Lakin bunun için ağrı olan bölgelerin anatomisinin düzgün bilinmesi ve enjeksiyonların hakikat bölgelere yapılması gereklidir.